Mimarbaşı ile Fatih’in Yüzleşmesi
Fatih Sultan Mehmed, çok disiplinli ve adaletli bir padişahtı. Bir gün, cami inşaatı yapan mimarbaşıyı kızarak cezalandırmıştı. Sebebi, caminin Ayasofya kadar yüksek olmamış olması ve iki direğin kesilmiş olmasıydı. Mimarbaşı, Fatih Sultan Mehmed’e bu durumu deprem riski nedeniyle açıklamıştı. Ancak Fatih, öfkesine yenik düşerek mimarın iki elini kesmişti. Mimarbaşı, bundan sonra şeriat mahkemesine başvurmuş ve Fatih’e karşı şikâyetçi olmuştur Fatih Sultan Mehmed’in Ziyaret Yeri ve Eserleri.
Mahkemede Şeriat Hükmü
Mimarbaşı, Kadı’nın huzurunda şikâyetini dile getirmişti: “Sultanım, ben bir usta mimar ve mühendis olarak camiyi alçak yapmak zorunda kaldım. Ama bu yüzden iki elim kesildi ve artık geçimim zorlaştı.” Kadı, Fatih’e karşı şeriatın gerektirdiği şekilde hareket etmesi gerektiğini belirtmişti. Fatih Sultan Mehmed, “Emir şer’in” diyerek kanunlara uygun hareket edeceğini belirtmişti. Ancak kadı, caminin alçak olmasının ibadeti etkilemediğini ve taşın değerinin önemli olmadığını, önemli olanın bir adamın kıymeti olduğunu söylemişti. Kadı, Fatih Sultan Mehmed’e mimarın hakkını vermesi gerektiğini hatırlatarak, “Kanun önünde herkes eşittir, sen de bu adamın elini keserek hata yaptın.” demişti Guided Ephesus Tour.
Fatih’in Mimarbaşı’na Yardımı
Kadı, sonunda Fatih Sultan Mehmed’e, “Şeriat gereği mimara maaş vermelisin” demişti. Sultan, “Beytülmale zarar vermeyelim, kendi maaşımdan verelim.” diyerek her gün mimara yirmişer akçe vermeyi kabul etti. Mimarbaşı, bu teklifi kabul etti ve Fatih Sultan Mehmed’in helallik isteği üzerine, “Dünyada ve ahirette helâl olsun” diyerek barıştı.
Mimarlıkta Yeni Dönem
Fatih Sultan Mehmed, şeriatın gerektirdiği şekilde hareket edip, adaleti sağladıktan sonra, mimarbaşı olan Abdal Sinan bu camiye ek binalar eklemeye başladı. Ayrıca Ali Kuşçu, Fatih Camii avlusunda çok değerli bir bilimsel eser bıraktı. Ali Kuşçu, burada Müslüman çocuklara Kur’an öğretimi yapılan binanın önünde, “Rabbinin gölgeyi nasıl uzattığını görmez misin?” (Furkan, 45) ayetini esas alarak bir güneş saati yapmıştır. Bu saat, yeryüzünde eşi benzeri olmayan bir yapıydı.
Fatih Sultan Mehmed’in İzleri
Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’u büyük bir sanat ve mimarlık şehri haline getiren padişahtı. Hem yönetimiyle hem de inşa ettiği eserlerle, Osmanlı İmparatorluğu’nu güçlü ve mamur bir hale getirdi. Bu cami, onun yalnızca bir padişah değil, aynı zamanda bir sanatçı ve bilim insanı olarak da büyük bir miras bıraktığını gösterir. Fatih, şeriat kadısına itaat ederek adaletin her zaman ön planda tutulması gerektiğini de göstermiştir.
